گریگوری آیوازیان ، رئیس مجمع ارامنه آذربایجان به سوالات Lragir.am پاسخ می دهد
آقای آیوازیان ، ساکنان سرزمین های اشغالی ارسبیا می خواهند پس از جنگ به شهرک های خود بازگردند. چگونه باید مسائل مربوط به اشغالگریزدن سرزمین های ارساخو حل شود؟
اول از همه ، از بیانیه امضا شده در 9 نوامبر چنین بر می آید ، یکی از نکات آن در مورد – بازگشت افراد آواره – پناهندگان به شهرک های قبلی خود است. این فقط به طرف آذربایجان اشاره ندارد ، بلکه برای همه صدق می کند. این یک الزام قانونی است. علی اخیراً در کارواچار اعتراف کرد که آذربایجان تقریباً خسته شده است و نمی تواند مناطق کارواچار و بردزور را اشغال کند. در آن زمان ما می توانستیم یک گزینه مبادله را ارائه دهیم ، مبادله منطقه هادروت و سرزمین های اشغالی شرقی ارسباخ. ما آن زمان این کار را نکردیم ، اما اکنون جامعه جهانی هنوز در این زمینه با ما است ، ما باید اقدامات عملی تری انجام دهیم. او نباید قسمتی از ارساخا را که تحت کنترل ارامنه باقی مانده بود فراموش کند. این قسمتهای ارسخان به اندازه ای است که مردم حداقل موقتاً به خاک ارساخ برگردند و منتظر حل مشکلات خود بمانند. سازنده تر و تأثیرگذارتر خواهد بود. بنابراین ، دو دولت ما باید در این راستا کار کنند. تحقق آن با تلاش مشترک امکان پذیر است. از این گذشته ، اگر مردم در منطقه ای نیستند که مشکلاتشان از آن ناشی می شود ، تصور راه حل مشکل آنها در ایروان ، فرانسه یا مسکو دشوارتر است.
موضوع اشغالگری زدایی فعلا می تواند در حوزه دیپلماتیک گنجانده شود. اما ما نمی توانیم آمادگی آذربایجان را نفی کنیم ، آذربایجان پنهان نمی کند که بسیار محتمل است که دوباره به تحریک نظامی متوسل شود. و در این مورد ، اگر نتوانیم به درستی برای آن آماده شویم ، هیچ بهانه دیگری وجود ندارد. اگر آذربایجان سعی نکند سازنده باشد ، این راه دوم است. اگر صلح می خواهید ، باید آماده جنگ باشید. آذربایجان خواستار “بازگشت آذری ها به زنگزور ، حوضه سجان” است. ارامنه هادروت و شوش چطور؟ این مسئله باید در زمینه دیپلماتیک و با حمایت روسای جمهور حل شود. بله ، امروزه یک مشکل بزرگ بینایی وجود دارد. برای حل مسئله ساکنان حد و دیگر ارسبیایی ها ، باید استقلال ارسخ از سوی ارمنستان فوری به رسمیت شناخته شود.
پارلمان ارمنستان در مورد آن موضوع سکوت کرده است ، چرا؟
الان هنوز دیر نیست ، او باید در زمان جنگ می دانست ، اما امروز هنوز دیر نشده است. آنها در پارلمان ما چه می کنند و دستان خود را به سوی یکدیگر بلند می کنند؟ به نظر می رسد مردم نمی دانند کجا هستند و چرا.
آذری ها به خاک جمهوری ارمنستان حمله کرده اند ، مقامات ارمنستان در مورد تعیین و تعیین مرز با نقشه های اتحاد جماهیر شوروی صحبت می کنند. این را چگونه ارزیابی می کنید؟
اول از همه ، ما حق ترسیم مرز با نقشه های اتحاد جماهیر شوروی را نداریم ، زیرا آذربایجان از جانشینی قانونی آذربایجان شوروی صرف نظر کرده است. به عبارت دیگر ، این مرزهای غیرقانونی برای آذربایجان است. آیا می خواهیم این واقعیت را که نخجوان و ارسخان بخشی از آذربایجان هستند ، قانونی کنیم تا این امر به واقعیت تبدیل شود؟ مجاز نیست. چنین مرزبندی و مرزبندی نمی تواند بدون معاهده صلح ، عادی سازی روابط ، برقراری روابط دیپلماتیک صورت گیرد. ثانیاً ، اگر چنین سندی را امضا کنیم ، نه تنها از ارسخ چشم پوشی می کنیم ، بلکه آرمان ارمنی-ارمنی را یکبار برای همیشه می بندیم ، زیرا نه تنها مرزهای شرقی ، بلکه مرزهای غربی را نیز به رسمیت می شناسیم. و دیگر نمی توان در مورد توافق مسکو و قارس گفت وگو کرد ، ارمنستان به عنوان یک کشور ، خواسته های ترکیه و آذربایجان را می پذیرد ، یعنی همچنین از به رسمیت شناختن نسل کشی خودداری می کند. من نمی دانم چه کسانی سازندگی را در آنجا دیدند ، اما ما پیام های دیگری از اردوغان و الر می بینیم. این یک اشتباه مرگبار خواهد بود که سند مرزها قبل از حل مسئله وضعیت ارسبیا امضا نشود ، به ویژه اینکه آذربایجان مرزهای آذربایجان شوروی را به رسمیت نشناخته است. آیا برای شناخت آن مرزها به سراغ علی می رویم؟
اگر ما در زمینه دیپلماتیک کار درست را انجام دهیم ، امروز این فرصت را داریم که از آن اجتناب کنیم. در مجلس شورای ملی ما ، آنها نباید سعی کنند طول پاهای خود را نشان دهند ، بلکه طول ذهن خود را نشان دهند. امروز جهان چنین انتظاری را از ما دارد.
