🔸معنای ضمنی این اظهارات قالیباف این است که اولا، تنش‌های چند وقت اخیر سوء‌تفاهم بوده و ثانیا، دیگر هیچ صورت مساله‌ای میان دو کشور باقی نمانده؛ چرا که او در دیدار با «صاحبه غفاراوا» رئیس مجلس جمهوری آذربایجان همه مشکلات را حل کرده است.
🔸ساعاتی بعد از اظهارات قالیباف مبنی بر رفع سوءتفاهم‌ها، اظهاراتی از سوی الهام علی‌اف منتشر شد که او صراحتا بار دیگر بر نیت خود برای ایجاد کریدور زنگزور تاکید کرد. در حقیقت، او اعتراف کرد که که حتی به بیانیه توافق سه‌جانبه صلح با ارمنستان نیز پایبند نیست. او تاکید کرد که که در این توافق به‌صراحت اعلام شده است که باید بین مناطق غربی باکو و جمهوری خودمختار نخجوان ارتباط حمل‌ونقلی وجود داشته باشد و ارمنستان آن را فراهم کند.
🔸ریشه اصلی و کلیدی تنش‌افروزی جدید در مناسبات میان تهران و باکو را می‌توان به درگیری‌های میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در شهریور ماه سال جاری ارجاع داد. یعنی زمانی که مشخص شد که این بار بر خلاف سال ۲۰۲۰ کانون تمرکز حملات جدید باکو منطقه قراباغ کوهستانی نبوده بلکه جنوب خاک ارمنستان کانون تمرکز قرار گرفته است. یعنی محلی که مرز باقی‌مانده ارمنستان با ایران را شامل می‌شود.
🔸باکو قصد داشت و دارد با همراهی متحدان خود دالان «زنگزور- لاچین» یعنی شاه‌راه ارتباطی برای پیوند آسیا و اروپا را کنترل کند.
در صورت کنترل باکو بر این استان، عملا بخشی از راه ارتباطی ایران با ارمنستان و به تبع آن ارواسیا و اروپا در اختیار آذربایجان و متحدان‌اش قرار می‌گیرد. این مسیر محل سالانه میلیون‌ها دلار تجارت خارجی ایران با همسایگان و حتی کشور‌های اروپایی است.
🔸واکنش ایران به نقشه تحریک‌آمیز الهام علی‌اف از هشدار‌های دیپلماتیک، تا برگزاری رزمایش و تقویت مناسبات با ارمنستان را شامل شد که البته همین امر، موجبات افزایش حملات لفظی علی‌اف علیه تهران را به همراه داشت. همچنین، مقامات ایرانی با صراحت بار‌ها اعلام کردند که هیچ‌گونه تغییری را در ژئوپلیتیک منطقه نخواهند پذیرفت.
🔸با نگاه به ابعاد و سطوح مورد اشاره از تهدیدات نقشه‌راه علی‌اف برای تهران و نیز سطح جنگ لفظی و تبادل پیام‌های سیاسی مستقیم و نمادین میان ایران و جمهوری باکو، به وضوح می‌توان از بدون پشتوانه بودن اظهارات قالیباف مبنی بر رفع سوءتفاهم‌ها سخن به میان آورد. متاسفانه آقای قالیباف چنان از رفع سوء‌تفاهمات سخن می‌گوید که انگار دیدار او با یک مقام درجه دوم در عرصه تصمیم‌گیری در جمهوری آذربایجان گره از تمام مشکلات میان دو کشور گشوده است. اساسا چنین رویکرد سطحی‌نگرانه و سرپوش‌گذاری بر عمیق تهدیدات است که از همان زمان وقوع جنگ قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ مورد انتقاد بسیاری از ناظران و متخصصان قرار گرفت.
🔸متاسفانه در نگاه ایران به بحران میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان، با خلاء سیاست‌گذاری استراتژیک مواجه بوده و هستیم. این که یک مقام ارشد ایرانی چنین تصور کند که با یک دیدار و مصافحه، می‌توان عمق تهدیدات نقشه راه باکو برای اجرایی شاختن دالان زنگزور –لاچین، را فراموش کرد، مهم‌ترین نمود این امر است./اعتماد آنلاین
🆔@Ir_Azariha