گفتگوی Lragir.am آرا پاپیان، رئیس مرکز “مودوس ویوندی” است.
آقای پاپیان پارلمان اروپا فرمول پذیرفت و از باکو خواست تا کریدور لاچین را باز کند. این قطعنامه انفعال “صلح بانان روسیه” را محکوم می کند، معتقد است که جایگزینی آنها توسط نیروهای حافظ صلح بین المللی OSCE تحت دستور سازمان ملل باید موضوع مذاکرات فوری شود و مذاکرات باید بر اساس اصول قانون نهایی هلسینکی از سر گرفته شود. منظور از این فرمول چیست؟
اولین نتیجه ای که باید از این قطعنامه بگیریم این است که جهان آن طور که آذربایجان و روسیه تلاش می کنند، مسئله آرتساخ را حل و فصل شده و بسته نمی داند. این مهمترین پیام است. اکنون آنها اقداماتی را برای حل این مشکل پیشنهاد می کنند. باید طبق منطقی باشد که فرانسوی ها و آمریکایی ها بعد از آتش بس 2020 مدام به آن اشاره کردند. به عبارت دیگر در مورد مواردی که قبلاً در چارچوب ریاست جمهوری سوم مورد بحث و توافق قرار گرفته است. طبیعتا یکی از آن نکات، استقرار نیروهای حافظ صلح بین المللی است، زیرا نیروهای روسی مستقر در آرتساخ نه بین المللی هستند و نه حافظ صلح. به عبارت دیگر، این فقط نوعی گروه نظامی است که با توافق شفاهی طرفین مستقر شده است. این یک قدم مثبت است، افرادی هستند که راضی نیستند، بیشتر می خواهند، اما باید در نظر داشته باشیم که در نهایت این ساختارها هیچ تعهدی در این تعارض ندارند. به طور خاص، پارلمان اروپا پارلمان کشورهای اتحادیه اروپا است، اما مردم بی تفاوت نیستند، آنها صحبت می کنند، برخلاف پارلمان روسیه که به عنوان پارلمان یک کشور شرکت کننده تعهداتی دارد. اما ما مصوبه یا بیانیه ای از پارلمان روسیه ندیدیم که آذربایجان را خطاب قرار دهد و بگوید: ما از شما می خواهیم به تعهدات خود احترام بگذارید و کریدور را باز کنید.
آیا مراحل عملی می توانند از این فرمول پیروی کنند؟
بله ممکن است، مشکل این است که با چه سرعتی و چه اقداماتی می توان انجام داد. می بینیم که سازمان امنیت و همکاری اروپا در حال آماده شدن برای آوردن 200 ناظر به ارمنستان است. ما باید درک کنیم که اگر پایتخت های کشورهای عضو موقعیتی برای اعزام ناظران نداشتند، آن ساختار آن تصمیم را نمی پذیرفت. بنابراین، این کشورها سیاست های یکسانی را در ساختارهای مختلف اجرا خواهند کرد. مهمترین چیز این است که در مورد نیروهای حافظ صلح بین المللی تصمیم گیری شود. فقط شورای امنیت سازمان ملل می تواند چنین وضعیتی را اعطا کند. روسیه مطمئنا آن را وتو خواهد کرد، موافقت نخواهد کرد. اما من فکر می کنم اگر مشکل به عنوان یک فاجعه انسانی و بر اساس سابقه کوزوو ارائه شود، این واقعیت که قوانین بین المللی در حال حاضر بیان می کند که پاسخ به یک فاجعه انسانی مداخله بشردوستانه است، ممکن است اقدامات عملی تری وجود داشته باشد. هنگامی که زندگی و حقوق بشر نقض شود، حاکمیت سرزمین معین در درجه دوم اهمیت قرار می گیرد. اما باید در نظر داشته باشیم که به طور کلی کشورهایی که منافع متضاد دارند اغلب در چنین ساختارهایی حضور دارند و حرکت بوروکراسی کندی دارند.
رجوع به خود موضوع آرتساخ نشان می دهد که موضوع بسته نشده است. اگر چیزی بسته است، در مورد آن صحبت نمی کنند، قطعنامه و استیناف را نمی پذیرند. طبیعتاً این ثابت می کند که موضوع آرتساخ باید تحت نظارت بین المللی و بر اساس قوانین بین المللی حل شود.
