ما چنین محکومیت رسمی از وزارت خارجه روسیه نشنیده ایم، مثلاً زمانی که هواپیماهای نظامی ترکیه در آذربایجان مستقر شدند، نیروهای ترکیه در نخجوان مستقر شدند.

گفتگوی Lragir.am آرا پاپیان، رئیس مرکز “مودوس ویوندی” است.

آقای پاپیان، اتحادیه اروپا تصمیم گرفت برای دو سال ناظران در ارمنستان مستقر کند، این تصمیم چه اهمیتی دارد؟

من این اقدام را بسیار مهم می دانم، زیرا خطر را در مناطق مرزی ارمنستان به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. نه روسیه و نه آذربایجان دیگر نمی توانند واقعیت را جعل کنند، زیرا مشخص خواهد شد که چه کسی پیش تجاوزگر است و چه کسی اوضاع را بی ثبات می کند. از سوی دیگر، این نیز نشان دهنده این است که اتحادیه اروپا در حال حاضر گام های عملی تری برمی دارد. هنوز خیلی زود است که درباره استقرار نیروهای حافظ صلح بین المللی در آرتساخ صحبت کنیم، اما این یکی از مراحل اولیه است.

اعلام شد ناظران اروپایی در خط تماس گشت زنی خواهند کرد، این چه تفاوتی با ماموریت قبلی دارد؟

من معتقدم که مرز اداری ارمنستان شوروی و آذربایجان شوروی به بخش هایی تقسیم می شود و هر قسمت مسئول خاص خود را خواهد داشت. من مطمئن هستم که برای آنها امکانات مالی برای استخدام کارگران در محل فراهم شده است، آنها تنها نخواهند بود. انجام خدمات گشت به این معناست که حداقل به صورت دوره ای به آنجا رفته و اطلاعات جمع آوری کنند. بله، این بسیار کاربردی تر است. این به وضوح به این معنی است که ارمنستان در منطقه منافع اتحادیه اروپا قرار دارد. در اینجا یک پیام جالب دیگر وجود دارد. با این اوصاف به نظر می رسد آذربایجان از نظر سیاسی از اتحادیه اروپا خارج شده است. یادآوری می‌کنم که در دهه 1990 که بخش‌های مربوطه وزارت امور خارجه در کشورهای اروپایی تشکیل می‌شد، بحث طولانی در مورد اینکه کدام کشورها باید در بخش اروپایی و کدام کشورهای آسیایی باشند، وجود داشت. یکی از دیدگاه ها این بود که چون ارمنستان و گرجستان جزء تمدن اروپایی هستند، باید در اروپای شرقی باشند و آذربایجان در آسیای مرکزی باشد، زیرا در تفکر خود یک کشور آسیای مرکزی است. این دیدگاه که منطقه نباید تجزیه شود، آذربایجان نیز باید در منطقه برد. اکنون به نظر می رسد اروپا متقاعد شده است که به هر حال آذربایجان به یک کشور اروپایی تبدیل نخواهد شد. و در آن زمان یکی از تفکرات این بود که آذربایجان با آسیای مرکزی همراه باشد. من فکر می کنم اکنون شاهد شفاف سازی های تمدنی نیز در این موضوع هستیم که آن هم مهم است.

وزارت خارجه روسیه پیامی تهدیدآمیز در خصوص استقرار ناظران اتحادیه اروپا در ارمنستان صادر کرد. این اقدام فدراسیون روسیه را چگونه ارزیابی می کنید، این چه چیزی را نشان می دهد؟

از این متن متوجه شدیم که روسیه نگران از بین رفتن کنترل تک چرخش در قفقاز جنوبی است. روسیه به خوبی درک می کند که چشم و گوش اروپا از قبل اینجاست. چنین اظهاراتی قابل قبول نیست، زیرا نه تنها تهدیدآمیز، بلکه ناعادلانه است. این ناظران ناظران غیرمسلح هستند، ما از وزارت خارجه روسیه چنین محکومیت رسمی را نشنیده ایم، مثلاً در مورد پدیده استقرار هواپیماهای نظامی ترکیه در آذربایجان. زمانی که نیروهای ترکیه در نخجوان مستقر بودند، چنین اظهاراتی را نشنیدیم. چطور شد که آذربایجان می‌تواند نیروهای یکی از کشورهای عضو ناتو را در خاک خود مستقر کند و مورد محکومیت قرار نگیرد و وقتی ارمنستان ناظر اتحادیه اروپا را در خاک خود مستقر می‌کند، روسیه نیز به همین شیوه عمل می‌کند؟ این بدان معناست که روسیه حافظ منافع ترکیه و آذربایجان در منطقه ما است و آنها با هم عمل می کنند.

آیا ممکن است اقدامات تحریک آمیزی از سوی روسیه صورت گیرد؟

آره. من همچنین بعید نمی دانم که حادثه تلخ روستای ازات یکی از اقدامات تحریک آمیز باشد که توسط شخص ثالث انجام شده است. من نمی خواهم مانند نخست وزیر نظر نهایی را بیان کنم. تحقیقات باید این را روشن کند، اما تا آنجا که من متوجه شدم، تحقیقات چنین قصدی ندارد. بله، ممکن است تحریکاتی از تحریک درگیری های نظامی گرفته تا حوادث غیرمنتظره در خط گاز رسانی ارمنستان و غیره وجود داشته باشد. ما احتمالاً تنها کشوری در جهان هستیم که کل شبکه پشتیبانی زندگی، گاز، برق و مرزهای خود را به یک کشور خارجی داده ایم. طبیعتاً آن کشور هر لحظه می تواند از آن علیه ما استفاده کند.