گفتگوی Lagir.am آرپی توپچیان، عضو سازمان غیردولتی آموزشی، نظامی – میهنی “برد” است.
آرتساخ بیش از دو ماه است که در محاصره است، روندهای رخ داده در این ماه ها چه چیزی را نشان داد و چه باید کرد؟
آنچه باید انجام شود حتی در روزهای اول محاصره روشن بود، اما برای این امر لازم است مقامات کم و بیش بر اساس منافع ملی-دولتی هدایت شوند، نه خدمتگزاران دو طرفه روسیه و ترکیه. برای مقامات، یک روز کاملاً کافی بود تا طرف روسی بررسی کند که آیا آنها به تعهد خود عمل می کنند و ترافیک بدون مانع جاده را بازیابی می کنند یا خیر. در غیر این صورت، ارمنستان به عنوان ضامن امنیت آرتساخ حداقل موظف بود بلافاصله جلسه شورای امنیت سازمان ملل را تشکیل دهد و موضوع استقرار نیروهای حافظ صلح بین المللی را مطرح کند. این در حالی است که نه ارمنستان، بلکه فرانسه از نشست شورای امنیت سازمان ملل دعوت کردند. موضوع نیروهای حافظ صلح بین المللی در دستور کار سیاسی قرار نگرفت و امروز آنچه داریم را داریم.
آنچه باید انجام شود؟ درک کنیم که ما با مقاماتی روبرو هستیم که یک دستور کار ضد ارمنی را اجرا می کنند. بعد از اینکه متوجه شدید به سوال بعدی پاسخ دهید. آیا می خواهیم دولتی داشته باشیم یا نه؟ تصمیم برای اقدام یا عدم اقدام بیشتر به این پاسخ بستگی دارد.
روند بیگانگی آرتساخ از ارمنستان و تبعیت آن از باکو وجود دارد و مقامات فقط از “حقوق و امنیت ارامنه قره باغ” صحبت می کنند. این را چگونه ارزیابی می کنید؟
مقامات ارمنستان راه چشم پوشی از منافع ملی-دولتی ارمنی ها را در پیش گرفته اند و برای تحقق این هدف با تمام توان از اهرم های دولت ارمنی استفاده می کنند. مناقشه آرتساخ یکی از مولفه های مسئله ارمنستان است و اهمیت منطقه ای و ژئوپلیتیکی دارد. در همین حال، مقامات وقت تلاش می کنند تا وضعیت مسئله آرتساخ را به سطح انسانی و اجتماعی پایین آورند. توجه داشته باشید که مقامات ارمنستان از به کار بردن عبارت جمهوری آرتساخ به هر طریق ممکن خودداری کنند. جمهوری آرتساخ یک مقوله سیاسی است، نه یک مقوله بشردوستانه/جامعه.
نمایندگان دولت نیز اعلام می کنند که در مورد کریدور بردزور مذاکره نمی کنند تا از ارمنستان امتیاز نگیرند. این سیاست را چگونه ارزیابی می کنید؟
خبر بدی برای نمایندگان دولت دارم. در سیاست، رویکرد «دفن کردن سر در شن مانند شترمرغ» معمولاً برای همان شترمرغ به فاجعه ختم می شود.
ماموریت ناظر اتحادیه اروپا در ارمنستان مستقر شد. در این زمینه مقامات روسیه اظهارات تهدیدآمیزی به ارمنستان می کنند. این چه چیزی را ثابت می کند؟ و ماموریت اتحادیه اروپا چه مشکلاتی را در منطقه حل خواهد کرد؟
تهدیدهای مسکو رسمی در رابطه با استقرار ماموریت اتحادیه اروپا به این دلیل است که روسیه این اقدام را در چارچوب سیاستی با هدف تضعیف نفوذ تک چرخ خود در ارمنستان می داند.
اتحادیه اروپا با استقرار مأموریت غیرنظامی خود در ارمنستان، این فرصت را به دست آورده است تا فعالانه تر و مستقیم تر در فرآیندهای منطقه ای مشارکت کند، که نمی تواند روسیه را نگران کند. برای ارمنستان، استقرار ماموریت اتحادیه اروپا از این جهت مهم است که خطر درگیری نظامی بین ارمنستان و آذربایجان در آینده نزدیک را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. با این حال، من می خواهم تأکید کنم که برای ارمنستان این فقط فرصتی برای نفس کشیدن است. اگر بخواهیم به جای تکیه بر این یا آن قدرت خارجی، سیستم امنیتی خود را بازیابی کنیم، واقعا برای ما مفید خواهد بود.
صدراعظم آلمان می گوید که آلمان برای رسیدن به یک نتیجه مسالمت آمیز، همچنین از نقطه نظر حق تعیین سرنوشت شهروندان قره باغ کوهستانی اهمیت می دهد. از سوی دیگر، نیکول پاشینیان گفت که جامعه بین‌المللی اصرار دارد که از وضعیت آرتساخ پایین بیاورد.
من اظهارات صدراعظم آلمان را در چارچوب سیاست عدم اجازه ابطال کامل عامل ارمنی در منطقه ما توسط برخی محافل غربی می دانم. شولز با اعلام حق تعیین سرنوشت آرتساخ، علاوه بر این، به وضوح بیان می کند که حق تعیین سرنوشت نمی تواند تابع اصل تمامیت ارضی باشد، در واقع بر ماهیت سیاسی مناقشه آرتساخ تأکید می کند، نه یک مناقشه جمعی یا بشردوستانه. چنین اظهاراتی، جدای از زمینه سیاسی، از این جهت برای ما مهم است که امکان دستکاری آگاهی عمومی توسط مقامات ارمنستان را با مقصر دانستن فعالیت‌های آنها علیه منافع ارمنستان به جامعه اسطوره‌ای بین‌المللی به‌طور چشمگیری محدود می‌کند. بدون شک چنین اظهاراتی زمینه فعالیت های عینی تری را برای ارامنه باز می کند، اما برای تحقق آن ها باید دولتی داشت که واقعاً بر اساس منافع ملی ارمنی هدایت شود.
