گفتگوی Lragir.am پروفسور مری تر استپانیان از گروه اپیدمیولوژی دانشگاه YSUSU است.
خانم تر استپانیان، موارد تایید شده آزمایشگاهی سرخک در ارمنستان ثبت شده است، این وضعیت چقدر نگران کننده است؟
بله، در حال حاضر 12 مورد تایید شده داریم، خاطرنشان می شود که همه آنها در بیمارستان بستری هستند، وضعیت متوسط است. اما این واقعیت که ما سرخک داریم خیلی دردناک است. وضعیت حذفی داشتیم یعنی مدت زیادی است که مورد سرخک محلی ثبت نکرده ایم. در سال 2018، شیوع کوچکی داشتیم، اما شیوع کوچکی بود، شیوع محلی نداشت. در سال 2007، ما یک کمپین واکسیناسیون جمعی علیه سرخک- سرخجه انجام دادیم و پس از آن هیچ مورد محلی سرخک و سرخجه در ارمنستان ثبت نشد. این یک دستاورد بسیار بزرگ بود که سال ها به آن افتخار می کنیم. اما یا کاهش پوشش واکسیناسیون در دوران کووید و یا افزایش وضعیت اپیدمی در کشورهای همسایه، این دو عامل در کنار هم باعث شد که ما نیز از ابتلا به سرخک در امان نباشیم. متاسفانه در حال حاضر توزیع محلی داریم.
این بیماری چگونه پیشرفت می کند، برای کدام گروه سنی خطرناک تر است؟
سرخک عفونی ترین بیماری دوران کودکی محسوب می شود. اجازه دهید عددی مانند این بگویم: یک بیمار می تواند تا 18 فرد سالم را مبتلا کند. به عبارت دیگر، اگر فردی قبلاً سرخک نداشته باشد یا وضعیت واکسیناسیون دو دوز نداشته باشد، احتمال ابتلا تقریباً 100 درصد است. دوره نهفته بیماری 7-21 روز است. با عناصر بثوراتی که روی صورت ظاهر می شوند، تب، التهاب قرنیه، اشکی شروع می شود. این یک علامت مشخصه دارد: برجستگی های سفید کوچک قبل از ظهور علائم بالینی در حفره دهان ظاهر می شود. اینها علائم اصلی هستند، اما سرخک به خصوص در کودکان زیر 1 سال احتمال بروز عوارض را نیز دارد. این می تواند با ذات الریه، مننژیت پیچیده شود، همچنین دارای یک عارضه بسیار نامطلوب است، به نام پانانسفالیت اسکلروزان تحت حاد، که میزان مرگ و میر نسبتا بالایی دارد.
این بیماری در بزرگسالان نیز شدید است و احتمال بروز عوارض در بزرگسالان همیشه زیاد است. بیایید آن را اینگونه تقسیم کنیم: در سن یک سالگی به بالا درصد عوارض احتمالی افزایش می یابد. بزرگسالان بیشتر در معرض ابتلا به پنومونی و مننژیت هستند. اما روند جالبی وجود دارد: موارد قبل از 40 سالگی توصیف می شوند، پس از 40 سالگی موارد بسیار نادری وجود دارد. این به این دلیل است که بیشتر گروه سنی 50+ احتمالاً در سنین جوانی به سرخک مبتلا شده اند. و آلوده شدن باعث عدم حساسیت مادام العمر می شود. من فکر می کنم اینطور است، زیرا واکسیناسیون علیه سرخک در سال 1968 در اتحاد جماهیر شوروی معرفی شد.
در صورت تایید موارد محلی، آیا وضعیت اپیدمی وجود دارد؟
این یک اپیدمی نخواهد بود زیرا ما پوشش واکسیناسیون به اندازه کافی بزرگ داریم. من از افرادی که با یک مورد تایید شده سرخک تماس داشته اند و واکسن دو دوز ندارند، می خواهم مراقب باشند. آنها ابتدا باید وضعیت واکسیناسیون خود را بررسی کنند و در اسرع وقت ظرف 72 ساعت واکسینه شوند. پیشگیری پس از تماس ظرف 72 ساعت انجام می شود. واکسیناسیون علیه سرخک در 1 سالگی و 6 سالگی انجام می شود. اگر فردی در آن سن واکسن ها را دریافت کرده باشد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. از کسانی که واکسن دو دوز ندارند می خواهم واکسن بزنند. من نمی دانم وزارت ما چه منابع واکسنی دارد و چقدر می تواند در اختیار جمعیت بزرگسال قرار دهد، اما باید واکسیناسیون کودکان را فعال کنیم. ما چنین آستانه قابل قبولی داریم: 4-6 سال. آن دسته از کودکانی که در رده سنی 4 تا 6 سال قرار دارند باید واکسیناسیون خود را فعال کنند و تا سن 6 سالگی منتظر نمانند زیرا وضعیت نامناسبی در کشور وجود دارد.
