باکو – الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان، در مصاحبه ای با یک تلویزیون دولتی روسیه که روز چهارشنبه علنی شد، چندین پیش شرط برای امضای توافقنامه صلح با ارمنستان را تشریح کرد.
علی اف تأکید کرد که ارمنستان نه تنها باید قانون اساسی خود را اصلاح کند، بلکه باید بازگشت آذربایجانی هایی را که تا اواخر دهه 1980 در آنجا زندگی می کردند، تسهیل کند. علاوه بر این، او از ارمنستان خواست تا خرید تسلیحات را متوقف کند و با انحلال گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در مورد قره باغ موافقت کند. وی تأیید کرد که دو موضوع بحث برانگیز دیگر همچنان موانعی در مذاکرات جاری ارمنستان و آذربایجان بر سر یک معاهده صلح دوجانبه باقی مانده است.
باکو به دنبال گنجاندن مقرراتی در پیش‌نویس معاهده است که هر دو کشور را ملزم می‌کند تا از دعاوی بین‌المللی علیه یکدیگر صرف‌نظر کنند و حضور ناظران یا نیروهای شخص ثالث در امتداد مرز ارمنستان و آذربایجان را ممنوع کنند.
علی اف ضمن اشاره به روابط نظامی قوی آذربایجان با ترکیه، یکی از اعضای کلیدی ناتو، مدعی شد: تحت پوشش ناظران به اصطلاح اروپایی، زیرساخت ناتو از طرف ارمنستان در مرز با کشور ما ایجاد شده است.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان ماه گذشته اعلام کرد که “پیشنهاد متقابل” برای محدود کردن ناظران اتحادیه اروپا به بخش های مشخص شده از مرز ارائه کرده است. با این حال، باکو هفته گذشته بر خروج کامل آنها پافشاری کرد.
حتی اگر این دو موضوع حل شود، علی اف اظهار داشت که بدون اصلاح قانون اساسی ارمنستان، راه دستیابی به توافق صلح همچنان مسدود خواهد بود. او در گفتگو با روسیه امروز گفت که قانون اساسی ارمنستان دارای ادعاهای ارضی علیه آذربایجان است.
علی اف همچنین تاکید کرد که دستیابی به تسلیحات ارمنستان یک تهدید امنیتی برای آذربایجان است و بدون مدرک ادعا کرد که ارتش ارمنستان از فرانسه، هند و ایالات متحده سلاح دریافت می کند.
ما نمی توانیم به سادگی به عنوان ناظر در کنار هم باشیم. ما بارها به ارمنستان و حامیان آن در وزارت خارجه آمریکا گفته ایم که تسلیحات باید متوقف شود. متأسفانه گوش نمی دهند. علی اف گفت که تقویت نظامی ارمنستان به سرعت در حال پیشرفت است، و افزود که در صورت درگیری دیگر با آذربایجان، قدرت های غربی به ارمنستان «در زمین» کمک نخواهند کرد.
دولت آذربایجان قصد دارد در سال 2025 حدود 5 میلیارد دلار برای دفاع و امنیت ملی اختصاص دهد، نکته ای که علی اف بر آن تاکید کرد. در مقابل، بودجه دفاعی ارمنستان برای همان سال 1.7 میلیارد دلار پیش بینی شده است.
در اوایل سال جاری، مقامات ارمنستان ابراز نگرانی کردند که آذربایجان ممکن است در حال برنامه ریزی تجاوز نظامی بیشتر علیه ارمنستان پس از اجلاس آب و هوای COP29 در نوامبر باشد. برخی از ناظران در ایروان نشان می‌دهند که افزایش تماس‌های اخیر بین مقامات نظامی آذربایجان و ترکیه می‌تواند نشان‌دهنده آمادگی برای چنین اقدامی باشد.
