نیویورک – به گفته نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، صلح بین ارمنستان و آذربایجان نه تنها ممکن است، بلکه در دسترس است. پاشینیان روز پنجشنبه در سخنرانی خود در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد نسبت به ادامه مذاکرات صلح ابراز خوش بینی کرد.
رئیس جمهور آذربایجان و من بارها اعلام کرده ایم که حداقل 80 درصد توافقنامه مذکور مورد توافق قرار گرفته است. اکنون، برای استفاده از این فرصت تاریخی و اجتناب از خطر رسیدن به بن‌بست، ارمنستان پیشنهاد می‌کند آنچه را که قبلاً در پیش‌نویس توافق بر سر آن توافق شده است، بپذیرد، آن را امضا کند… و سپس به مذاکرات درباره موضوعات معلق ادامه دهد. ما هم اکنون آماده انجام این کار هستیم.»
پاشینیان یادآور شد که ارمنستان و آذربایجان در 30 اوت آیین نامه فعالیت مشترک کمیسیون های تعیین حدود مرزهای دولتی بین دو کشور را امضا کردند که اولین سند حقوقی دوجانبه امضا شده بین طرفین است.
اما آنچه در این سند مهمتر است این است که ارمنستان و آذربایجان توافق کردند که اعلامیه آلما آتا در سال 1991 را به عنوان اصل اساسی تعیین حدود مرز بین دو کشور تعیین کنند و بر اساس آن هدایت شوند. این بدان معناست که ارمنستان و آذربایجان به طور رسمی بر اصل به رسمیت شناختن تمامیت ارضی یکدیگر و تخطی ناپذیری مرزهایی که در زمان اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت، مجدداً تأیید کردند. این یک عامل اساسی برای برقراری صلح است. پاشینیان توضیح داد: اکنون به طور قانونی مجدداً تأیید شده است که دو کشور هیچ ادعای ارضی علیه یکدیگر ندارند.
وی تاکید کرد: کاری که اکنون باید انجام دهیم این است که گام بعدی را برداریم و موافقت نامه برقراری صلح و روابط بین دو کشور بین جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان را امضا کنیم.
مواد مورد توافق پیش نویس توافقنامه صلح شامل مفاد صلح، به رسمیت شناختن تمامیت ارضی بدون ادعای آتی، برقراری روابط دیپلماتیک و ایجاد کمیسیون مشترک برای نظارت بر اجرای توافقنامه صلح است. مقررات اضافی شامل عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، خودداری از توسل به زور یا تهدید به زور و سایر بندهای مهم است.
امضای توافقنامه صلح با مواد مورد توافق از قبل به طور قابل توجهی حل و فصل مسائل باقی مانده را تسهیل می کند. بخش‌های پیش‌نویس توافقنامه صلح که قبلاً مورد توافق قرار گرفته‌اند، ابزارهایی را برای این امر فراهم می‌کنند: یکی برقراری روابط دیپلماتیک بین ارمنستان و آذربایجان، و دوم، کمیسیون مشترک ارمنستان و آذربایجان برای نظارت بر اجرای توافقنامه صلح. وجود صلح قانونی بین ارمنستان و آذربایجان از طریق امضای موافقتنامه پیشنهادی، همراه با برقراری روابط دیپلماتیک، فضا و تلقی کلی را در بین دولت‌ها و ملت‌های ما تغییر خواهد داد و در نتیجه حل مسائل باقی‌مانده را تا حد قابل توجهی تسهیل می‌کند. پاشینیان گفت.
با این حال، آذربایجان مدعی است که قانون اساسی جمهوری ارمنستان مانعی برای توافقنامه صلح ایجاد می کند، زیرا ادعا می شود که این توافقنامه دارای ادعاهای ارضی علیه آذربایجان است.
بر اساس بند 3 ماده 5 قانون اساسی جمهوری ارمنستان، موافقت نامه های بین المللی تصویب شده بر قوانین داخلی جمهوری ارمنستان ارجحیت دارند. بنابراین، پس از امضا و تصویب قرارداد صلح با آذربایجان، از نظر تئوریک، حتی اگر قوانینی وجود داشته باشد که بتوان آنها را حاوی ادعاهای ارضی تفسیر کرد، این اسناد تابع توافقنامه صلح ارمنستان و آذربایجان بوده و خود به خود فاقد نیروی قانونی خواهد بود. پاشینیان تصریح کرد که البته همین منطق در مورد آذربایجان نیز صدق می کند.
پاشینیان ادامه داد: «اگر دادگاه قانون اساسی ما تصمیم بگیرد که توافقنامه صلح با آذربایجان با قانون اساسی ارمنستان مغایرت داشته باشد – اگرچه کارشناسان ما اطمینان می‌دهند که چنین چیزی محتمل نیست – در آن صورت با وضعیت خاصی مواجه خواهیم شد که برای دستیابی به صلح نیاز به تغییرات قانون اساسی است. ”